Değerli okurlar, onlarca yıldır vergi düzenlemelerinin ge­rekçesini kayıt dışı ile mücadele, verginin tabana yayılması, daha kolay uygulanır ve anlaşılır hale getirilmesi oluşturmaktadır.

Geldiğimiz noktada 41 yıllık vergici olarak bir kalemde ku­rumlar vergisi oranını söyleye­meyecek hale geldim. Bir sanayi­ci dostum kurumlar vergisi beya­nı öncesi yakınıyordu: “Şirketin muhasebe bölümü ayrı, yeminli mali müşaviri ayrı hesap yapıyor ve ne kadar vergi ödeyeceğimiz konusunda mutabakat sağlaya­mıyorlar. Ne yapacağımı şaşır­dım.”

Biraz abartı gibi gelecek ama şu an bazı işletmelerde vergi hesabı, tek başına bir mühendislik işine dönüştü. Sekiz kişi gelse yaptık­ları yorumlarla farklı sonuçlara varabilirler. En karmaşık konu­yu da indirimli kurumlar vergisi uygulamaları oluşturmakta. Bu noktada paylaşmalıyım ki, geç­mişte uygulanan yatırım indiri­mi müessesesinin hakkını yemi­şiz. Şimdi mumla arıyoruz.

İndirimli kurumlar vergisi ko­nusunda Meclis’te komisyondan geçen tasarı birtakım sınırlama­lar getiriyor. Devlet olarak ya­tırımlar konusundaki tavrımız inişli çıkışlı. Bir süper teşvik ve­riyoruz, iki gün sonra vazgeçiyo­ruz. Çoğu zamanda karmakarışık hale gelen teşvik sistemi nede­niyle şirketlere cezalı uygulama­lar yapıyoruz. Devlet için en ra­dikal yaklaşım, belki, bu vergi ile teşvik uygulamasını tümden kal­dırmak olabilir.

1 Getirilecek sınırlamalar yeni teşvik belgeleri için uygulanacak

Bu kanunla getirilen yeni kısıt­layıcı düzenlemeler bu kanun ta­rihi sonrasında alınan teşvik bel­gelerine uygulanacak.

2 İndirimli kurumlar ver­gisinde 10 yıllık sınırla­ma getiriliyor

İndirimli kurumlar vergisi ora­nı indirim hakkının kullanılabi­leceği ilk hesap döneminden iti­baren en fazla 10 hesap dönemi boyunca uygulanabilecek.

“İndirim hakkının kullanılabi­leceği ilk hesap dönemi” ifade­sinden ne anlaşılması gerektiği­ne yönelik bir açıklamaya tasarı­da yer verilmemiş.

Gerekçeye baktığımızda, biz; 10 yıllık sürenin yatırımdan elde edilen kazanç dolayısıyla kurum­lar vergisi matrahı oluşmadığı sürece işlemeye başlamayacağı­nı, ne zaman indirimli oran uygu­lanabilecek kazanç olu­şursa sürenin o zaman başlayacağımı çıkarıyo­ruz. Teklif yasalaştık­tan sonra yayımlanacak tebliğle yapılacak açık­lamayı görünce anlayı­şımızın Mali İdare ile aynı yönde olup olmadı­ğını anlayabileceğiz.

3 Yatırım döne­minde indirimli orandan yararlanma imkânı 4 yılla sınırlandırılıyor

Mükelleflerin yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırım­ları dolayısıyla diğer faaliyetle­rinden elde edecekleri kazançla­rına indirimli kurumlar vergisi oranı uygulatabileceği süre, ya­tırım dönemi ve işletme döne­mi ayrımı yapılmaksızın indirim hakkının kullanılabileceği ilk he­sap dönemi dahil 4 hesap dönemi olarak belirleniyor.

Buradaki ilk hesap dönemin­den “diğer faaliyetlerden elde edilen kazanç dolayısıyla indi­rimli kurumlar vergisi oranı uy­gulanabilecek kurumlar vergisi matrahının ortaya çıktığı ilk he­sap döneminin” anlaşılması ge­rekir.

4 yıllık süre konusunda Cum­hurbaşkanlığına yetki verilmiş. Bu yetki kullanıldığında, şayet iş­letmenin diğer faaliyetlerinden elde etmekte olduğu gelirleri var­sa, yatırıma başlanılan ilk yıldan itibaren indirimli oran hakkı­nı kullanabilecek ve 4’üncü yılın sonuna kadar da bu arada yatırım bitse bile diğer faaliyetlerden el­de ettiği kazançlarına indirimli kurumlar vergisi oranı uygulaya­bilecektir.

4 4 yıllık süre 10 yıllık sını­ra dahil

10 hesap dönemlik süre diğer faaliyetlerden veya yatırımdan elde edilen kazançlar dolayısıyla indirimli kurumlar vergisi oranı uygulanmak suretiyle ne zaman işlemeye başlarsa, bu dönemden itibaren 10 hesap dönemi süre­cek.

5 Artık harcama değil yatı­rıma katkı tutarı dikkate alınacak

KVK’nın mevcut 32/A madde­sinde, yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilecek ka­zançlara aşağıda görüldüğü üze­re iki sınırdan düşük olanı kadar indirimli oran uygulanabiliyor. (1) Toplam yatırıma katkı tutarı­nın yüzde 50’si (2012/3305 sayı­lı BKK kapsamındaki yatırımlar için şu anda yüzde 80, 9903 sayı­lı karar kapsamındaki yatırımlar için şu anda yüzde 50 olarak uy­gulanıyor) ve (2) Gerçekleştiri­len yatırım harcaması tutarı.

4 yıllık sürede diğer faaliyet­lerden elde edilecek gelirler için indirimli oran uygulayabilme sı­nırı bu taslakla, (1) Toplam yatı­rıma katkı tutarının yüzde 50’si ve (2) Hakedilen yatırıma katkı tutarı olarak belirtiliyor.

Böylece mevcut uygulama­da, ikinci sınır “gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarı” iken, taslakta gerçekleştirilen yatırım harcaması dolayısıyla “hakedi­len yatırıma katkı tutarı” olacak. Bu nedenle, diğer faaliyetlerden elde edilecek kazançlar dolayı­sıyla kullanılacak yatırıma kat­kı tutarı taslak bu şekilde yasala­şırsa önemli ölçüde sınırlandırı­lıyor.

6 Yararlanılmayan tutar yanacak

Teklifle KVK’nın 32/A madde­sine, kazanç bulunmasına rağ­men yararlanılmayan yatırıma katkı tutarlarının müteakip dö­nemlerde dikkate alınamayaca­ğına yönelik bir hüküm ekleni­yor.

7 Yatırıma katkı oranı en çok yüzde 50 olabilecek

Teklifle, Cumhurbaşkanı’na verilen yatırıma katkı oranını be­lirleme yetkisi en çok yüzde 50 ile sınırlanıyor.

8 İndirim oranı en fazla yüz­de 60 olabilecek

Teklifte önerilen değişiklikle indim oranı, tüm yatırımlar için yüzde 60 olarak sabitleniyor.

9 Proje bazlı teşviklerde artı­rım yetkisi

Teklifle 6745 sayılı Kanun kap­samındaki proje bazlı yatırımlar için indirimli kurumlar vergisi oranı uygulanabilecek 10 hesap dönemlik süre ile diğer faaliyet­lerden elde edilecek kazançlara indirimli oran uygulanabilecek 4 hesap dönemlik süre sınırını 1 katına kadar (yani sırasıyla 20 ve 8 hesap dönemi) ve diğer faali­yetlerden elde edilecek kazançlar dolayısıyla kullanılabilecek yüz­de 50 yatırıma katkı oranı sını­rını yüzde 100’e kadar artırmaya Cumhurbaşkanı yetkili kılınıyor.