Çalışma Hayatı ve Sosyal Güvenlikte Önemli Değişiklikler Yolda
30 Haziran 2025 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na sunulan 2/3186 esas numaralı “Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, çalışma hayatı ve sosyal güvenlik alanında önemli düzenlemeler içermektedir. Teklifte öne çıkan değişiklikler; teknolojinin çalışma yaşamına entegrasyonu, yurtdışında yaşayan vatandaşların sosyal güvenlik işlemlerinin kolaylaştırılması, işgücü piyasasının daha etkin izlenmesi ve işverenlerin yükümlülüklerinin dijitalleştirilmesi gibi hedefler çerçevesinde şekillenmiştir. 1) Turizm sektöründe hafta tatili esnekliği 4857 sayılı İş Kanunu’nun 46. maddesine göre, işçilere yedi günlük zaman dilimi içinde en az 24 saat hafta tatili izni verilmesi zorunludur. Yeni düzenlemeyle, bu kural turizm sektörüne özgü olarak esnetilmektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan işletme belgesi almış konaklama tesislerinde çalışan işçiler, yazılı talepleri ve onayları alınmak kaydıyla hafta tatili izinlerini 10 günlük bir süre zarfında esnek şekilde kullanabilecektir. Tatil hakkı ertelenebilecek, ancak bu süre içinde kullandırılması zorunlu olacaktır. İşçinin çalıştığı gün fazla mesai ancak günlük yasal çalışma süresinin aşılması durumunda söz konusu olacaktır. İşçi, verdiği onayı 30 gün önceden yazılı bildirimle geri alabilecektir.
2) İdari para cezalarında yetkili makam güncellemesi 2011 yılındaki teşkilat değişikliğiyle Çalışma Bakanlığı taşra teşkilatı, Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri olarak yeniden yapılandırılmıştı. Buna uygun olarak 4857 sayılı Kanun’un 108. maddesinde yapılan değişiklikle, idari para cezalarını uygulama yetkisi İl Müdürlerine verilmiştir. Birden fazla ilde faaliyeti bulunan işverenler açısından cezai yetki, işyerinin merkezinin bulunduğu ilin İl Müdürlüğü tarafından kullanılacaktır. 3) İşçiye yapılacak bildirimlerde KEP kullanımı Mevcut uygulamada, işçiye yapılan yazılı bildirimlerde ıslak imza aranmakta. Yeni düzenlemeyle, fesih bildirimi dışındaki durumlarda ve işçinin açık rızası bulunması koşuluyla, kayıtlı elektronik posta (KEP) yoluyla bildirim yapılması mümkün olacaktır. Bu bildiriler, yazılı bildirimle aynı hukuki geçerliliğe sahip sayılacaktır. KEP kullanımına ilişkin maliyet işveren tarafından karşılanacak; işlemler ilgili mevzuata tabi olacaktır. Tebligat Kanunu kapsamındaki resmi işlemler ise mevcut usulle sürdürülecektir. Bu değişiklikle işverenin evrak düzenleme, gönderme ve saklama yükümlülüklerinin dijital ortama taşınması hedeflenmektedir. 4) Özel istihdam bürolarına yeni bildirim yükümlülükleri Özel istihdam bürolarının, yayınladıkları iş ilanları ve işe yönlendirdikleri kişilere ilişkin verileri Türkiye İş Kurumu’na elektronik ortamda ve belirlenen formatta bildirme yükümlülüğü getirilmektedir.
Bu düzenleme 1 Ocak 2026 tarihinde yürürlüğe girecektir. 5) Yurt dışından SGK başvurularının kolaylaştırılması Yurt dışında yaşayan vatandaşların bazı SGK işlemleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın müşavirlik ve ataşelikleri aracılığıyla yapılabilecektir. Hangi başvuruların bu kapsama gireceği ve işlemlerin usulü, Bakanlık tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenecektir. Amaç, yurtdışında yaşayan sigortalıların sosyal güvenlik sistemine erişimini kolaylaştırmaktır. 6) Emeklilere ödenen asgari aylıkların esasları SGK tarafından belirlenecek Teklif yasalaştığı takdirde, hem işverenler hem de çalışanlar açısından dijitalleşme ve esnek uygulamalarla iş hayatında kısmen de olsa yeni bir dönemin kapısı aralanacaktır. Kaynak:Celal Özcan / Ekonomim.com |