Hobbes, Leviathan’da bir toplum sözleşmesi teorisi geliştirir. İnsan doğasını, siyasal düzeni ve iktidarın kaynağını açıklamaya çalışır. Kitabın temel tezi şudur:

İnsanlar doğa durumunda bencil, korkak ve çıkarcıdır. Bu durum, “herkesin herkese karşı savaşı” anlamına gelir (homo homini lupus).

Bu kaotik durumdan çıkmak için insanlar özgürlüklerinin bir kısmından vazgeçerek egemen bir otoriteye (Leviathan’a) devrederler. Bu egemen, güçlü bir devlettir; insanların güvenliği ve düzeni için gereklidir.

Hani küreselleşmeyle birlikte ulusal devletler zayıflayıp sınırlar kalkacaktı. Tam tersine güçlü devlet tek lider sultasına doğru gidiyor dünya. İster istemez bireysel temel hak ve özgürlükler hususunda ciddi kayıplar verileceğe benziyor.

Kısacası bir yurttaş aranıyor!

Yurttaş Kane; Welles, bu filmde zamanı ve parası tükenen yaşlı bir kapitalistin portresinden çok, tükenişin eşiğine gelmiş bir dünyanın son çırpınışlarını, bencilliğin ve yalnızlığın güdümündeki modern bireyi oldukça çarpıcı bir biçimde perdeye yansıtır.

Biz yine dünyamıza dönelim; bugünkü bültenimiz de yurttan ve dünyadan güzel içerikli vergi dolu haber ve yorumlarla devem edelim…

1.Emlak Vergisine İlişkin Rayiç Bedellerdeki Büyük Artışlar Ciddi Tartışma Yarattı…

Taşınmazlara ilişkin emlak vergisi hesabında emlak rayiç değerler esas alınır. Emlak rayiç değerleri ise, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu (“VUK”) uyarınca takdir komisyonları tarafından belirlenen gayrimenkul metrekare birim fiyatı üzerinden her 4 yılda bir tespit edilmektedir.

2025 yılında yürütülen değerleme sonuçları bir tebliğ ile düzenlendi. Takdir komisyonlarının belirlediği arsa ve arazi birim değerleri, ilgililere başvuru üzerine ve ayrıca Muhtarlık ve Belediyelerde ilan edilerek duyurulmaya başladı.

Takdir edilen emlak rayiç değerlerinde misal İstanbul için %1400’e varan artış oranları söz konusu olunca kamuoyunda bir infial yaşandı. Bu durum emlak vergisi yükünün de artması anlamına geliyor çünkü. Yani özetle artışın fahiş olduğunu düşünenler için yeni rayiç değerlere karşı itiraz yolu açık türünde yorumlar çoğaldı.

Önce Vergi mahkemesinde iptal davası aç. Mahkeme iptal ederse, karara konu cadde/sokak ya da ilgili bölgede bulunan tüm mükellefler etkilenecek.

Davayı takdir komisyonu kararının öğrenilme tarihinden(ilan edildiği) itibaren 30 gün içinde aç. Rayiç bedeller muhtarlıklarda askıya çıkarıldı. Süre adli tatile denk geldiği için ev sahipleri, oranları yüksek bulmaları halinde 8 Eylül 2025 Pazartesi akşamına kadar vergi mahkemesine başvurarak itiraz edebilecek.

Bu süreyi de kaçıranlar için; Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunun 15.02.2023 tarih ve E:2022/14, K:2023/2 sayılı Kararına istinaden yıl sonu 31 Aralık 2025 tarihine kadar dava açmak mümkün. Ama davalı maliye olduğu için, ne olur ne olmaz siz yine de 8 Eylül ‘e kadar itirazınızı yapın.

Yeni rayiç değerler 2026 yılı için uygulanacak ve müteakip 2027-2028-2029 yılları için yeniden değerleme oranının yarısı nispetinde artırılacak.

Bu Artış Hangi Vergileri Etkileyecektir?

-2026 yılından itibaren yeni takdir kararlarına istinaden hesaplanacak emlak vergi değerleri tapu harçlarının hesaplanmasını da etkileyecektir. Çünkü harçlar emlak vergi değerleri üzerinden hesaplanmaktadır.

-Veraset ve intikal vergisinde taşınmazların vergiye esas değeri işletmeye dahil olsun olmasın emlak vergi değerine göre hesaplanmaktadır.

-Emlak vergi değeri değerli konut vergisini de etkilemektedir. Bir konutun değerli konut vergisi kapsamına girip girmediği emlak vergi değerine göre belirlenmektedir. Ayrıca değerli konut vergisine tabi olan konutlarda değerli konut vergisi emlak vergi değerini aşan tutar üzerinden hesaplanmaktadır.

Ne diyelim biz şimdi bu sürpriz düzenlemeye. Emlak vergisindeki astronomik artış vergilendirmede mali güce göre ödeme ilkesine ve vergide belirlilik ilkesine aykırıdır. Itirazin temel dayanağı bu olacaktır. Ben yaptım oldu!

2.Maliye İdaresi Kaşıkla Verip Kepçeyle Almaya Devam Ediyor!…

Vergi Mevzuatında Mükellef lehine olan onca istisna ya daraltıldı ya da kaldırıldı. Bu şirketler için var olan motive edici düzenlemelerdi.

Hala Katma Değer Vergisi İade alacağı olan firmalardan bazıları çekindikleri için iade talebinde bulunmuyorlar. Şimdi gözünün üstünde kaşın var deyip zararlı çıkmayalım psikolojisi içindeler.

Ama davetiye üstüne davetiye göndermeye devam ediyorlar. Tapu harçları incelemeleri revaçta şimdi. Davetiyeler postaya çoktan verildi. Gerçi artık e tebligat var. E inceleme aşamasına çoktan geçtik.

Al işte! Enflasyon düzeltmesinde yasa ve tebliğ uyuşmuyor. Geçmiş yıl kârlarının dağıtıma konu edilip edilmeyeceği, dağıtılırsa vergi konusu olup olmayacağı netlik kazanmadı. Oysa bal gibi de

enflasyon düzeltmesi sonucu oluşan geçmiş yıl kârlarının vergisiz dağıtılabilmesi gerekmektedir.

Vergi Usul Kanunu’nda 2022 yılında yürürlüğe giren geçici 33. madde ile enflasyon düzeltmesi sonucu oluşacak geçmiş yıl kârlarının vergiye tabi tutulmayacağı hükme bağlanmıştı.

Ancak VUK 555 numaralı tebliğ ile 2023 yılı enflasyon düzeltmesi geçmiş yıl kârları hesabında yer alan kârın dağıtıma konu edilmesi halinde şirketin yüzde 25 oranında kurumlar vergisi, kârı alan kişinin ise gerçek kişi olması halinde yüzde 15 gelir vergisine tabi olacağı öngörülüyor. Buyur burdan yak!

Aslında bunca lafın özeti nedir biliyor musunuz? İşin felsefesinde ben mükellefe güveniyorum! Yanlış beyan eden bir azınlığı ise düzgün vergisini ödeyenler adına incelemeye devam ediyorum olmalıdır. Kısaca vergi incelemesinin amacı, mükelleflerin ödemeleri gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamak olmalıdır.

Vergi incelemesi, sadece cezalandırıcı bir işlem olmanın ötesinde, asıl mükellefleri vergi kanunları konusunda bilgilendirme ve gönüllü uyumu sağlama amacını taşıması gerekir.

3.En Son Torba Kanunla Neler Değişti?

24.07.2025 tarihli Resmi Gazete’de 7555 Sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 635 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” olarak yayımlanmış bulunmaktadır.

-KVK’nın 32/A maddesinde yatırım teşvik mevzuatının bir parçası olarak uygulanan indirimli kurumlar vergisine ilişkin düzenlemeler yer almaktadır. 7555 sayılı Kanun’un 18. maddesiyle indirimli kurumlar vergisi uygulamasında aşağıda özetlenen bazı değişiklikler yapılmıştır.

İndirimli kurumlar vergisi uygulaması, indirim hakkının kullanılabileceği ilk hesap döneminden itibaren en fazla 10 hesap dönemiyle sınırlı olarak kullanılabilecektir. 2025/9903 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile uyumlu şekilde Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesindeki kurumlar vergisi indirim oranı %60 ile sınırlandırılmıştır. Daha önce yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar süresiz olarak indirimden yararlanılabilirken yapılan değişiklikle birlikte 10 yıl içerisinde kullanılamayan yatırıma katkı tutarları sebebiyle indirimli kurumlar vergisi uygulamasından faydalanılması mümkün olmayacaktır. İlgili dönemde kazanç bulunmasına rağmen yararlanılmayan yatırıma katkı tutarları müteakip dönemlerde dikkate alınamayacaktır.

Yatırımın tamamlanması şartıyla, indirimli kurumlar vergisi uygulanarak yararlanılan kısmı hariç olmak üzere kalan yatırıma katkı tutarı, yatırımın tamamlandığı hesap dönemini izleyen yıllarda Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre bu yıllar için belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınacaktır.

Yatırım teşvik belgesi kapsamında hesaplanacak yatırıma katkı tutarına mahsuben, toplam yatırıma katkı tutarının yüzde 50’sini ve hak edilen yatırıma katkı tutarını geçmemek üzere; indirim hakkının kullanılabileceği ilk hesap dönemi dahil dördüncü hesap döneminin sonuna kadar kurumun diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına indirimli kurumlar vergisi oranı uygulatmak suretiyle yatırıma katkı tutarını kısmen kullandırma, bu oranı sıfıra kadar indirme; yatırım harcamaları içindeki arsa, bina, kullanılmış makine, yedek parça, yazılım, patent, lisans ve “know-how” bedeli gibi harcamaların oranlarını ayrı ayrı veya topluca sınırlandırma yetkisi Cumhurbaşkanı’na verilmiştir. Toplam yatırıma katkı tutarının 50’sini ve hak edilen yatırım katkı tutarını geçmemek üzere yatırım ve işletme dönemi ayrımı olmaksızın 4 yıl boyunca diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulanabilecektir.

Ayrıca Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamındaki proje bazlı yatırımlar için süreleri ve oranı artırmaya Cumhurbaşkanı yetkili kılınmıştır.

Yapılan bu değişiklikler, 16.06.2025 tarihinden önce başvurusu yapılmış ve reddedilmemiş olanlar hariç Kanun’un Resmi Gazete’de yayımlandığı 24.07.2025 tarihinden itibaren alınan yatırım teşvik belgelerine uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.

-Ulusal Güvenlik Kurumlarına Milli Savunma ve İç Güvenlik Maksadıyla Alacakları Bazı Taşıt Teslimleri KDV İstisnası Kapsamına Alınmıştır

-Vakıflar Genel Müdürlüğünün Yönettiği ve Temsil Ettiği Mazbut Vakıfların Mülkiyetinde Bulunan Taşınmazların Satışı KDV İstisnası Kapsamına Alınmıştır

ithalatta KDV matrahına ekleme ve bazı taşıtların ÖTV oranlarında artış gibi önemli vergi değişikliklerini içeriyor.

7524 sayılı Kanun (RG: 02.08.2024) ile Serbest Bölgeler Kanunu’nun geçici 3. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendinde değişiklik yapılmıştı. Bu değişiklik uyarınca, serbest bölgelerde (SB) üretim faaliyetinde bulunan mükelleflerin imal ettikleri ürünlerin sadece yurt dışına satışından (ihracattan) sağladıkları kazançlar gelir ve kurumlar vergisinden istisna olarak kabul edilmiş, yurt içine yapılan satışlardan sağladıkları kazançlara tanınan gelir ve kurumlar vergisi istisnası ise kaldırılmıştı. Bu değişiklikle serbest bölgelerden yurt içine yapılan satışlardan elde edilen kazançların anılan istisna kapsamında olmadığına ilişkin bir hüküm yer almıyor.

Ancak bu değişiklikle, serbest bölge içine veya diğer serbest bölgelere yapılan satışların da istisna kapsamına alınmasına yer veriliyor.

-Elektronik Ortamda Düzenlenen Yoklama Fişlerinin İmzalanma Zorunluluğunda Değişiklikler Yapılmıştır

-Ar-Ge ve Teknopark Teşviklerine İlişkin Olarak Yapılan Düzenlemeler

-Organize Sanayi Bölgelerinin Vergi Muafiyetinin BSMV’yi Kapsamadığına İlişkin Olarak Yapılan Düzenleme

4.Elon musk; neden Amerika iflas ediyor dedi?

5.Elon Musk, Amerika’nın “iflas” noktasına doğru sürüklendiğini savunuyor çünkü federal bütçe açığının kontrolsüz büyümesini ve harcamaların sürekli artmasını ciddi bir risk olarak görüyor.

-Aşırı bütçe açığı ve borçlanma

Musk federal hükümetin yıllık yaklaşık 2 trilyon dolarlık bütçe açığı verdiğini ve toplam ulusal borcun 36 trilyon doları aşarak sürdürülemez seviyelere ulaştığını vurguluyor.

Fox Business’e göre “yalnızca borcun faizi Savunma Bakanlığı harcamasını aşıyor” ve bu durum “fiili iflasa” (de facto bankruptcy) yol açabilir .

-İsraf, yolsuzluk ve bürokratik verimsizlik

Musk, harcanan vergilerin büyük kısmının “israf, dolandırıcılık ve kötü yönetim” nedeniyle heba olduğunu öne sürüyor. Örnek olarak, Defense Bakanlığı bütçesinin bile sadece faiz yüküne karşı yetersiz kaldığını söylüyor.

-İşlevsiz devlet aygıtı (DOGE)

Trump yönetimi tarafından kurulan Hükümet Verimliliği Departmanı’nın (DOGE) başındaki Musk, gereksiz harcamaları kesmek için hedefinin yılda en az 1 trilyon dolar tasarruf olduğunu belirtiyor. Bu yapı olmazsa “Amerika iflas edecek” diyor .

-Devletle birey arasında analoji

Musk, “bir birey aşırı harcama yaparsa iflas eder; ülke de aynı şekilde aşırı borçlanırsa iflas eder” demiştir. Bu benzetme, ABD’nin cari mali politikalarının sürdürülemezliğini somutlaştırıyor.

Ne öneriyordu?

-Bütçe harcamalarında kesinti yapılmasını savunuyor, özellikle savunma harcamaları, yabancı yardım ve yeşil enerji projelerindeki gereksiz maliyetleri hedefliyor.

-Burokratik reform talep ediyor, verimsiz veya aşırı maaşlı çalışanların bütçeden çekilmesini öneriyor.

-Bu adımların uygulanmaması durumunda, ekonomik iflasın kaçınılmaz olduğunu söylüyor.

5.İklim Kanunu da Rüzgar Gibi Geçti!

İklim Kanunu, sivil toplum örgütlerinin itirazlarına karşın Meclis’te kabul edildi. Eleştiriler Nereden Kaynaklanıyor?

– Şeffaf, katılımcı ve hesap verebilir süreçler

– Uyum planları (seller, yangın, aşırı sıcak vs.)

– Sağlık sistemi düzenlemeleri

İklim adaleti, nesiller arası ve cinsiyet eşitliği gözetimi

– Biyolojik çeşitlilik ve %30 korunan alan hedefi

– Adil geçiş mekanizmaları

2053 net sıfır hedefinin yasalaşması

1,5 °C uyumlu emisyon azaltımı

– Yenilenebilir enerji potansiyelinin dört kat artırılması

– Bireysel enerji üretimine destek

2030’a kadar kömürden çıkış

Enerji verimliliği ve tasarrufu hedefleri

Türkiye’nin kurumsal raporlama ve denetim ortamı, üç temel düzenleyici sütunun kesişiminde köklü bir dönüşüm yaşamaktadır: İklim Kanunu, KGK tarafından yayımlanan Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS) ve bu raporlara yönelik güvence hizmetlerinin çerçevesini çizen Güvence Denetimi Standartları (GDS).

TBMM Genel Kurulunda kabul edilen İklim Kanunu teklifi, Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) gibi piyasa mekanizmaları ve net sıfır hedefleriyle yasal “zorunluluğu” tanımlarken , TSRS bu zorunlulukların kurumsal düzeyde nasıl raporlanacağının “çerçevesini” çizmektedir.

Özellikle TSRS 2: İklimle İlgili Açıklamalar, kanunun getirdiği iklimle ilgili risk, fırsat, strateji ve sera gazı emisyonu metriklerinin finansal tablolara entegrasyonunu zorunlu kılmaktadır.

Bu raporların güvenilirliği ise GDS 3000 ve özellikle sera gazı beyanları için kritik olan GDS 3410 kapsamında yürütülecek güvence denetimleri ile “teyit” edilecektir.

Kanun, “sürdürülebilirlik raporlamasını” şirketler için isteğe bağlı bir faaliyet olmaktan çıkarıp, finansal raporlama kadar önemli, yasal olarak zorunlu ve denetime tabi bir uyum alanına dönüştürmektedir.”

6.ABD ve AB Yeni Bir Ticaret Düzeninde Anlaştı!

Dünyanın yarısı; 800 milyonluk dev pazar, %44 küresel GSYH ile yeni oyunun kurallarını yazıyor!

– Avrupa’dan ABD’ye gidecek ürünlerin çoğuna %15 gümrük vergisi uygulanacak. Bu oran, Trump’ın tehdit ettiği %30’luk seviyenin yarısına çekilerek şirketler için ciddi bir maliyet avantajı sağlıyor.

-AB, ABD’den 750 milyar dolarlık enerji ürünü alacak.

-Ayrıca 600 milyar dolarlık ek yatırım taahhüdünde bulundu.

-Uçak, yarı iletken ve stratejik kimyasallarda sıfır tarife uygulanacak.

-Çelik ve alüminyum gibi hassas sektörlerde ise müzakereler sürecek.

-Otomotivde AB’den ABD’ye ihraç edilecek araçlar da %15 tarife kapsamına alındı.

Anlaşmanın yürürlüğe girmesi, AB üye ülkelerinin ve yasama organlarının onayı ile yürürlüğe girecek.

Gümrük Birliği nedeniyle Türkiye, ABD pazarında AB menşeli rakiplerle aynı %15 tarife koridoruna sıkışarak otomotiv ve çelikte rekabet baskısıyla karşılaşacak; ancak enerji ve tedarik zinciri yatırımlarından dolaylı ama stratejik fırsatlar da elde edebilecek.

Bugün son sözü yine Hobbes ile bitirelim isterim.

Leviathan, modern siyasal düşüncenin “ilk sistemli devleti” inşa etme çabasıdır. Hobbes, bireyin doğasını çıkar temelli olarak kabul eder ve bu çıkarların çatışmasını engellemek için merkezi ve mutlak bir otorite gerekliliğini savunur. Dinî yapılar da bu otoritenin denetimi altında olmalı; bireysel inanç ise vicdan sınırlarında kalmalıdır. Hobbes’un ortaya koyduğu yapı, her ne kadar mutlakiyetçiliği savunuyor gibi görünse de, egemenliği akılla temellendirmesi ve toplumdan türetmesiyle çağının çok ötesine geçmiştir.