Hayır, hemen ifade edelim, her motivasyon yemeği vergi matrahının tespitinde gider yazılamıyor! Sadece işle ilgili olanları belirli şartlar dahlinde gider yazılabiliyor.

Bu büyük bir avantaj!

Konu tam olarak ne ile ilgili?

Bu konu özellikle şirketler açısından önem taşıyor. Şirketler, belirli dönemlerde satışların artırılması, şirket üretim ve yeni satış politikalarının anlatılması ve benimsetilmesi, ilgililer arasında daha sağlıklı ilişkiler kurulması vb. amaçlarla şirket personeline, alıcılara ve tedarikçilerine toplu olarak yemek veriyorlar.  Uygulamada, bu şekilde verilen ve “motivasyon yemeği” olarak adlandırılan bu yemeklere ilişkin bedellerin vergi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınıp alınamayacağı konusunda öteden bu yana tereddütler bulunuyor.

Motivasyonun kelime anlamı ne?

Motivasyon, dilimizde oldukça sık kullanılan kelimelerden birisi.
Motivasyon kelimesi Fransızca kökenli. Türk Dil Kurumu Sözlüğünde isteklendirme, güdülenme olarak tanımlanıyor.

Vergi Kanunlarında özel bir düzenleme var mı?

Hayır, Vergi Kanunlarında motivasyon yemeklerinin gider yazılıp yazılamayacağı ile ilgili özel bir düzenleme bulunmuyor. Bu yemeklerin vergi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınıp alınamayacağı konusu genel hükümlere tabi!

Yemekli toplantı giderleri temsil - ağırlama gideri olarak kabul ediliyor!

Vergi Kanunlarımızda temsil ve ağırlama giderlerinin tanımı, kapsamı ve gider yazılmasıyla ilgili özel bir düzenleme bulunmuyor, bu harcamalar genel gider olarak kabul ediliyor.

Ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderler, Gelir Vergisi Kanunu’nda ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nda sayılan kanunen kabul edilmeyen giderler dışında kalan ticari organizasyona bağlı olarak yapılan giderler olarak tanımlanıyor. Genel giderler, işletme gideri olarak da adlandırılıyor.

Genel giderlerin kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabilmesi indirim konusu yapılabilmesi için,

- Bu giderlerle kazancın elde edilmesi ve idamesi arasında doğrudan ve açık bir illiyet bağının bulunması,

- İşin önemi ölçüsünde yapılması,

- Giderlerin kazancın elde edilmesine yönelik olması,

- Karşılığında bir iktisadi kıymet iktisap edilmemiş olması ve maliyete girecek giderlerden olmaması,

- Kanunen kabul edilmeyen giderler arasında yer almaması

gerekiyor.

Temsil ve ağırlama harcamaları ile kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi arasında doğrudan bir ilişki bulunuyor. Ancak, bu giderlerin ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgisini kurmak her zaman kolay olmayabiliyor. Bunun nedeni ise, suistimale açık olması!

Maliye’nin yemek giderleriyle ilgili genel tutumu nasıl?

Maliye, yemek harcamalarının;

- İşle ilgili olması,

- İşin önemi ölçüsünde yapılması,

- Kişisel ihtiyaçlar kapsamında keyfi olarak yapılan harcamalar olmaması,

- Fatura ile belgelendirilmesi

şartıyla temsil ve ağırlama gideri kapsamında kurum kazancının tespitinde indirilecek gider olarak dikkate alınabileceği görüşünde (GVK. Mad. 40/1).

Motivasyon amaçlı düzenlenen yemekler de bu kapsamda!

Evet, Şirketlerin belirli dönemlerde satışların artırılması, şirket üretim ve yeni satış politikalarının anlatılması ve benimsetilmesi, ilgililer arasında daha sağlıklı ilişkiler kurulması vb. amaçlarla şirket personeline, alıcılara ve tedarikçilerine toplu olarak verdiği, “motivasyon yemeği” olarak da adlandırılan bu yemekler temsil ve ağırlama gideri olarak kabul ediliyor.

Maliye motivasyon yemeklerinin gider yazılabileceği görüşünde!

Evet, Maliye, belirtilen amaçlarla şirket personeline, alıcılara ve tedarikçilerine toplu olarak verilen motivasyon amaçlı yemeklerin vergi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınabileceği görüşünde! Nitekim, Maliye, bu konuda verdiği bir özelgede;

“Şirketiniz çalışanlarına, müşterilerinize ve mal tedarik ettiğiniz firma yöneticilerine temsil ve ağırlama kapsamında yapılan yemek giderlerinin işinizle ilgili olması, işin önemi ölçüsünde yapılması, kişisel ihtiyaçlar kapsamında keyfi olarak yapılan harcamalardan olmaması ve fatura ile belgelendirilmesi şartıyla, Gelir Vergisi Kanunu’nun 40 ıncı maddesinin (1) numaralı bendi kapsamında kurum kazancınızın tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.”

Şeklinde idari görüş bildirmiş bulunuyor (GİB. Bursa Defterdarlığı’nın 09.09.2024 tarihli ve E-45404237-130[I-23-110]-218824 sayılı özelgesi).

Motivasyon yemeklerinin KDV’si de indirim konusu yapılabilir!

Yukarıda belirtilen amaçlarla verilen ve temsil - ağırlama gideri olarak kabul edilen “motivasyon yemekleri”ne ilişkin düzenlenen faturalarda ayrıca gösterilen KDV’ler indirim konusu yapılabiliyor (GİB. Bursa Defterdarlığı’nın 09.09.2024 tarihli ve E-45404237-130[I-23-110]-218824 sayılı özelgesi).

Motivasyon yemeği personele sağlanan menfaat kabul edilmeyecek!

İşverenler tarafından personele yemek verilmesi suretiyle sağlanan menfaatler ücret olarak değerlendiriliyor ve istisna kapsamına girmeyen menfaatler ücret olarak vergilendiriliyor (GVK. Mad. 61). Ancak, şirketler tarafından belirli dönemlerde satışların artırılması, şirket üretim ve yeni satış politikalarının anlatılması ve benimsetilmesi, ilgililer arasında daha sağlıklı ilişkiler kurulması vb. amaçlarla şirket personeli, alıcılar ve tedarikçilere toplu olarak verilen, “motivasyon yemeği” olarak da adlandırılan ve temsil - ağırlama gideri olarak kabul edilen bu yemekler için ödenen bedellerin, ücretliye sağlanan bir menfaat olarak kabul edilmemesi, ücretleriyle  ilişkilendirilmemesi ve vergilendirilmemesi gerekiyor (GİB. Bursa Defterdarlığı’nın 09.09.2024 tarihli ve E-45404237-130[I-23-110]-218824 sayılı özelgesi).

Bu konu oldukça önemli!

Sadece yemek değil, konaklama ve ulaşım bedelleri de gider yazılabiliyor!

Şirketler tarafından motivasyon amaçlı düzenlenen toplantılarda sadece yemek değil, şirket çalışanları, müşteriler ve mal tedarik edilen firma yöneticilerinin konaklama ve ulaşım giderleri de, temsil ve ağırlama kapsamında işle ilgili olması, işin önemi ölçüsünde yapılması, kişisel ihtiyaçlar kapsamında keyfi olarak yapılan harcamalardan olmaması ve fatura ile belgelendirilmesi şartıyla, vergi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınabilecek ve KDV’leri indirim konusu yapılabilecek (GVK. Mad. 40/1, GİB. Bursa Defterdarlığı’nın 09.09.2024 tarihli ve E-45404237-130[I-23-110]-218824 sayılı özelgesi).

Bayi toplantıları da bu kapsamda!

Evet, filmlere bile konu olan bayi toplantılarına ilişkin giderler de, temsil ve ağırlama giderleri kapsamında vergi matrahının tespitinde indirilecek gider olarak dikkate alınabiliyor.

Buradaki ölçü keyfi harcama olmaması!

Motivasyon amaçlı toplantıların giderlerinin (yemek, konaklama, ulaşım) gider yazılmasında temel ölçü; işle ilgili olması, işin önemi ölçüsünde yapılması, kişisel ihtiyaçlar kapsamında keyfi olarak yapılan harcamalardan olmaması ve fatura ile belgelendirilmesi!

Şirket sahip ve yöneticilerinin şahsi ihtiyaçları ve zevklerini tatmine yönelik yaptığı bu kapsamlı giderlerin gider yazılması ve KDV’sinin indirilmesi mümkün bulunmuyor.

Şirketlerin temsil ve ağırlama harcamalarına dikkat etmesi şart!

Öncelikle şirketlerin motivasyon amaçlı olarak bu toplantılar kapsamında yaptıkları yemek, konaklama ve ulaşım giderlerinin iş ve işletmeyle ilgisi olması, işin önemi ölçüsünde yapılması gerekiyor. Yani, bu giderlerin her şeyden önce işletme sahibi veya sahiplerinin şahsi ihtiyaçları ve zevklerini tatmine yönelik olmaması, bu harcamaların kimin için ve ne münasebetle yapıldığının belli olması zorunlu bulunuyor.

Bu nedenle, söz konusu harcamaların herhangi bir vergi incelemesi sırasında, Vergi Müfettişlerine kimlere nerede, ne zaman ve ne amaçla harcanmış olduğunun izah edilmesi gerekiyor. Söz konusu giderlere ilişkin muvazaalı bir durumun tespit edilmesi durumunda gerekli tarhiyat ve cezai işlemlerin yapılacağı unutulmamalı!