Yeni bir torba kanun teklifi meclise sunuldu. Dün itibarıyla medyaya düşen haberler ile vergi kanunları ve SGK ile ilgili bazı değişikliklerin yolda olduğunu öğrendik.

1- Torba yasa teklifinde yer alan önemli düzenlemelerden biri Gelir Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklikle konut kira gelirlerine uygulanan istisnanın kaldırılması oldu.

Yani, bir kişi 2025 yılında toplamda 47.000 TL’yi aşmayan konut kira geliri elde ettiyse, bu geliri için vergi ödemiyor ve beyanname vermiyordu. Artık kira geliri elde eden herkes, tutar ne olursa olsun, gelirini beyan etmek ve vergi ödemek zorunda olacak.

Sadece kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alanların Türkiye sınırları içinde sahip oldukları konutlardan elde ettikleri kira gelirleri için istisna devam edecek.

Konut hariç kiraya verilen mal ve hakların iktisabı için kullanılan borçların faizleri, artık kira gelirinin tespitinde gider olarak kabul edilmeyecek. Diyelim ki kişi bir iş yerini krediyle satın aldı ve kiraya verdi. O kredinin faizini, elde ettiği kira gelirinden düşerek, daha düşük bir gelir üzerinden vergi ödüyordu.

2- Yeni torba yasa teklifinde yer alan bir diğer önemli düzenleme de: 4. Geçici Vergi Beyannamesi Geri Geliyor…

2022 yılında yapılan bir düzenlemeyle, 4. geçici vergi dönemi (Ekim–Aralık) kaldırılmıştı. Bu sayede mükellefler, yılın son 3 ayı için ayrıca geçici vergi beyannamesi vermek zorunda kalmıyor, doğrudan yıllık gelir/kurumlar vergisi beyannamesine geçiyordu. Bu uygulama, özellikle yıl sonu işlemleri yoğun olan şirketlere bir kolaylık sağlamıştı. Özellikle meslek mensupları çok sevinmişti bu angaryanın azıcık eksilmesine.

Yine serzenişler başlayacak haliyle hazine tam takır yer demir gök bakır. Her ay yüzde 10 geçici vergiye bağlayalım bu iş bitsin siz de rahat edin bizde kurtulalım. Bir meslek ordusu ile bu kadar çatışan bakanlık olur mu? Demeden insan kendini alamıyor.

Vergi Düzeninde bir tarafta kamu idare varsa öteki tarafta vatandaş var ve tam ortadında köprü görevi gören meslek mensupları var. Hepimiz aynı gemideyiz. Ben yaptım oldu? Hayır hiç doğru olmadı.

3- Gayrimenkul Alım-Satımında Gerçek Bedelin Gizlenmesine Ağır Ceza Geliyor

Gayrimenkul alım-satımlarında beyan edilen bedelin gerçek durumu yansıtmadığının tespiti halinde uygulanan yüzde 25 oranındaki vergi cezası, yüzde 100’e çıkarılıyor.

Torba yasa teklifinde yapılan birçok değişiklikte gerekçesinde ortak amaçlardan biri kayıt dışılığı caydırmak ve vergi sisteminin etkinliğini artırmak. Bu doğrultuda özellikle ceza oranlarında ciddi artışlar yapılıyor. Vergide adaletin sağlanması çabası. Davul halkın omuzlarında tokmak kimin elinde…

Yabancılara satışta zorunlu olan SPK lisanslı Gayrimenkul Değerleme Şirketi Raporunun yurtiçi tüm satışlar için zorunlu tutulması aslında bir çok sorunu çözmüş olacak.

4- Torba yasa teklifinde yer alan bir diğer önemli ve doğrudan vatandaşı ilgilendiren düzenleme de: Araç Satış ve Devirlerinde Noter Harcı Geliyor…

Yeni düzenlemeyle birlikte: Sıfır araçların ilk tescil işlemlerinde ve İkinci el araçların satış ve devrinde Artık noterler tarafından satış/devir bedeli üzerinden binde 2 oranında bir noter harcı alınması öngörülüyor. Harç tutarı asgari 1.000 TL’den az olamayacak.

5- Bazı Ruhsat ve Yetki Belgelerine Yıllık Harç Geliyor…

Bu kapsamda; kuyumculuk, ikinci el motorlu kara taşıtı ve taşınmaz ticareti yetki belgeleri; ayakta teşhis ve tedavi yapılan özel sağlık kuruluşları

(muayenehane, poliklinik, tıp/ağız ve diş sağlığı merkezleri); veteriner hekim

muayenehane, poliklinik ve hayvan hastanesi ruhsatları; kıymetli madenler ve havacılık

işletme ruhsatları yıllık harca tabi olacaktır. Ayrıca, hususi hastaneleri ve laboratuvarları açma ruhsatnameleri ile turizm müessesesi işletme belgelerine ilişkin harçlar da yıllık hale

getirilmektedir.

Gerekçe, Kamu hizmetlerinin finansmanını güçlendirmek, Devlete süreklilik arz eden gelir sağlamak. En kolay yöntem harçlar üzerinden vergi toplamak. Maliyeti en düşük vergi geliri.

6- Torba yasa teklifinde yer alan düzenlemelerden biri de çeklerle ilgili önemli bir süre uzatımı içeriyor:

İleri Tarihli Çeklerde Vade Öncesi İbraz Yasağı 2028 Sonuna Uzatılıyor.

Normalde: Çek, görüldüğünde ödenir; yani çek üzerinde yazan tarihten önce de ibraz edilebilir ve banka tarafından ödenmesi gerekir.

Ancak 2020 yılında pandemi döneminde gelen geçici düzenlemeyle: İleri tarihli çeklerin, üzerindeki vadeden önce bankaya ibrazı yasaklanmıştı. Amaç: Ticari dengeyi ve nakit akışını korumak, piyasalarda şok etkisi yaratmamak.

7- Torba yasa teklifinde yer alan bir diğer önemli düzenleme de kredi faizlerine uygulanan Hazine destekli teşviklerde değişiklik yapılmasıyla ilgili.

İmalat Dışı Sektörlerde Hazine Faiz Teşviki 4 Puan → 2 Puan’a Düşürülüyor…

Biliyorsunuz Hazine ve Maliye Bakanlığı, bazı kredilerde faiz veya kar payı desteği veriyor. Özellikle yatırım kredilerinde: İmalat sektörü ve stratejik sektörlere daha yüksek teşvik uygulanıyor. İmalat dışı sektörlerde ise bugüne kadar genellikle 4 puanlık faiz indirimi sağlanıyordu.

İmalat dışı sektörlerdeki Hazine destekli kredi faiz teşviki 4 puandan 2 puana indiriliyor.

Amaç Ne? Kredi teşviklerini daha hedefli kullanmak. Kaynakları imalat sanayi ve ihracat odaklı alanlara yönlendirmek. Hazine üzerindeki teşvik yükünü azaltmak. Verimlilik yaratmayan sektörlerde aşırı kredi kullanımını sınırlandırmak

Kimleri Olumsuz Etkileyecek?

İmalat dışındaki yatırımcılar ve işletmeler, örneğin: Hizmet sektörü, Perakende, İnşaat, Turizm, Eğitim ve sağlık gibi kamu dışı özel sektör alanları.

Bu işletmeler, teşvikli yatırım kredisi kullandıklarında artık daha düşük faiz indirimi alacaklar ve toplam maliyetleri artacak.

8- Sosyal Güvenlik Sistemine Dair Değişiklikler Nelerdir?

Sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği ne demek?

Devletin sosyal güvenlik harcamalarını (emekli maaşları, sağlık giderleri, işsizlik ödenekleri vb.) uzun vadede, sistemin gelirleriyle karşılayabilmeye devam etmesi anlamına gelir.

Sosyal güvenlik sistemi:

• Prim toplayarak (çalışanlardan ve işverenlerden),
• Bu primlerle:
• Emekli aylığı öder,
• Sağlık hizmetlerini finanse eder,
• İşsizlik ödeneği gibi sosyal yardımlar sağlar.

Bu sistemin sürdürülebilir olması için:

Toplanan prim + diğer gelirler ≥ Yapılan ödemeler + giderler olmalıdır.

Eğer bu denklem uzun süre açık verirse, yani gelirler giderleri karşılamazsa:

• Devlet bütçesinden aktarım gerekir (vergi gelirleriyle kapatılır),
• Emekli maaşları riske girebilir,
• Sistem çözülebilir, reformlar zorunlu hâle gelir.

Neden Önemlidir?

Çünkü sosyal güvenlik: Milyonlarca emekli ve çalışan için temel bir güvencedir, Devletin en büyük harcama kalemlerinden biridir, Ekonominin ve toplumsal huzurun önemli bir parçasıdır.

Eğer sistem sürdürülebilir değilse: Genç çalışanlar gelecekte emekli olamayabilir, Emekli maaşları azalabilir ya da geç ödenebilir, Prim oranları artar, emeklilik yaşı yükselir.

Türkiye’de durum içler acısı; Türkiye’de sosyal güvenlik sistemi uzun süredir açık veriyor. Bu açık, genellikle Hazine’den aktarılan parayla kapatılıyor.

Açığın temel nedenleri: Erken emeklilik uygulamaları (özellikle geçmişte), Kayıt dışı istihdam, Hızla artan emekli sayısı,

Azalan doğum oranları → azalan çalışan sayısı, Uzayan yaşam süresi → emekli maaşı ödeme süresi artıyor.

Bu Nedenle Ne Yapılıyor?

Sistemin sürdürülebilirliği için: Emeklilik yaşı yükseltiliyor (uzun vadede), Prim gün sayısı artırılıyor, Kayıt dışı istihdamla mücadele ediliyor, Borçlanma prim oranları artırılıyor (örneğin yeni torba yasada olduğu gibi), Bazı emeklilik teşvikleri sınırlandırılıyor.

-Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) devlet katkısı oranının (%30), yüzde ellisine kadar artırma ve sıfıra kadar indirme konusunda Cumhurbaşkanına yetki veriliyor.

-Yapılan değişiklikle, MYÖ sigortaları prim oranının işveren hissesi %11’den %12’ye çıkarılıyor. Ayrıca, isteğe bağlı sigorta, tarım işçileri, kısmi süreli çalışanlar ve ev hizmetlerinde 10 günden az çalışanların malullük, yaşlılık ve ölüm (MYÖ) sigortaları prim oranları %20’den %21’e yükseltiliyor.

-Emekli aylıklarında kesinti oranı %25’i geçemeyecek.

-SGK prime esas kazanç tavanı asgari ücretin 7,5 katından 9 katına çıkarılıyor.

-Doğum hariç tüm borçlanma prim oranları (%32’den) %45’e çıkarılıyor. Ayrıca, Bağ-Kur sigortalılık süreleri durdurulanların ihya (canlandırma) prim oranı da %45 olarak belirleniyor.

9- Torba Yasa Teklifindeki Diğer Değişiklikler Nelerdir?

-TEFAS’ta işlem görmeyen yatırım fonları tevkifat istisnası kapsamından çıkarılıyor. Bunun nedeni ise, düzenlemenin vergi planlama aracı olarak kullanılması.

-Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarına MTV ve harç istisnası geldi.

-KDV Kanunu’nda yapılan değişiklikle, YİKOB’ların mülkiyetindeki taşınmazların satışı KDV’den istisna tutuluyor.

-2026 UEFA organizasyonlarına KDV ve kurumlar vergisi istisnası.

İktidar cephesi tarafından yapılan açıklamaya göre; Emlak vergisi ile ilgili hazırlıkların sürdüğü, çalışmaların teknik olarak devam ettiği hatırlatıldı.

“Aynı mahallede farklı arsa değerleri ortaya çıkabiliyor. Bu dengesizliği gidermek için çalışıyoruz. Belediyelerin gelir kaybına uğramadan hakkaniyetli bir sistem kurmayı hedefliyoruz” ifadeleri kullanıldı.

En son yeni sistemin önümüzdeki hafta komisyon aşamasına eklenebileceği açıklandı.

Son söz; Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele bağlamında hazinenin vergi dışında başka gelirinin olmadığı gerçeğini kabul edersek;

Bu torba yasadan amaç; Ekonomide dönen ancak resmiyette görünmeyen gelir, kazanç ve işlemleri sisteme dâhil etmek.

Bu kapsamda yapılanlar: Kira gelirlerindeki istisnanın kaldırılması, Gayrimenkul satışlarında gerçek bedelin gizlenmesine ağır ceza (%100),

Taşıt alım-satımında noter harcı getirilerek işlemleri görünür hâle getirme, Ruhsat ve yetki belgelerine yıllık harç koyarak sahte belge veya atıl belge kullanımını azaltmaya yönelik bu düzenlemeler ile

Neticesinde çok gelir beyan edilecek ve vergi tabanı genişleyecek ve refah bize gülecek.