Gelir İdaresi özelgeleri, vergi cezası ve gecikme faizine karşı koruma sağlıyor. Aynı nitelikli özelgeler sadece özelgenin verildiği değil bütün mükellefler için aynı sonuçları doğuruyor. Bu nedenle özelgeler oldukça önemli ve izlenmesi gereken kaynaklar.

Gelir İdaresi’nce verilen özelgelerden seçilmiş bazılarının özetine, yorum yapmadan zaman zaman bu köşede yer vermeye çalışıyorum.

İşte son zamanlarda verilen özelgelerden seçtiğim bazılarının özeti. Özelgelerin tam metinlerine Gelir İdaresi’nin internet sitesinden ulaşmak mümkün. 

- Veri hırsızlığı (hacker) dolayısıyla yapılan ödemeler gider kaydedilebilir mi?

(29.03.2024 tarih ve 438074 sayılı özelge)

Ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilebilmesi için yapılan genel giderlerin matrahtan indirilebilmesi için giderle kazancın elde edilmesi ve idamesi arasında illiyet bağının bulunması, giderin keyfi olmaması, yani kazancın elde edilmesi için mecburi olarak yapılması, yapılan gider karşılığında gayri maddi bir kıymet iktisap edilmemiş olması gerekir. Ayrıca, bu giderlerin tevsik edici belgelere dayanması (fatura, fatura yerine geçen vesikalar gibi) ve yasal kayıtlarda izlenmesi gerekmektedir.

Buna göre, satıcı firmanın mailinin şüpheli şahıslarca (hacker) ele geçirilmesinden dolayı sahte banka hesabına yapılan ödemelerin, gelir ve kurumlar vergisi kanunlarında indirilebilecek giderler arasında sayılmadığından, kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün değildir. 

- İlave tasarım indirimi geçici vergi dönemlerinde kullanılabilir mi?

(12.03.2024 tarih ve 152373 sayılı özelge)

6652 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı’nda belirtilen göstergelerden herhangi birinde bir önceki yıla göre en az yüzde yirmi artış sağlayan tasarım merkezlerinde, ilgili yılda gerçekleştirilen tasarım harcamalarının toplam tutarının, bir önceki yıl gerçekleştirilen tasarım harcamalarının toplam tutarı ile kıyaslanması sonucu ortaya çıkan artışın yarısının ilave tasarım indirimi olarak dikkate alınması mümkündür.

Diğer taraftan, ilave tasarım indirimiyle ilgili söz konusu kararda belirtilen göstergeler yıllık olarak dikkate alınıp, tasarım merkezleri birlikte hesaplamaya dahil edilecek olup, ilave tasarım indiriminin geçici vergi dönemleri itibariyle uygulanması mümkün değildir.

- Serbest bölgeye verilen yazılım hizmetinden elde edilen kazanç için Gelir Vergisi Kanunu’nun 89. maddesi kapsamında indirim yapılabilir mi?

(03.01.2024 tarih ve 3211 sayılı özelge)

Bilgisayar programlama faaliyeti kapsamında, serbest bölgeye verilen yazılım veya yazılım güncellemesi hizmeti nedeniyle elde edilen kazancın genel hükümlere göre vergilendirilmesi gerekir. Gelir Vergisi Kanunu uygulaması bakımından hizmetin Türkiye’de yerleşmiş olmayanlarla, kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlara verilmesi ve hizmetten münhasıran yurtdışında yararlanılması şartlarının sağlanmaması nedeniyle, söz konusu kazancın %50’sinin anılan adı geçen kanunun 89. maddesinin birinci fıkrasının (13) numaralı bendi kapsamında beyanname üzerinden indirim konusu yapılması mümkün değildir.

- Mükellefiyet tesisi öncesinde yapılan faaliyete ilişkin eğitim giderleri, serbest meslek kazancının tespitinde dikkate alınabilir mi?

(05.03.2024 tarih ve 134083 sayılı özelge)

Aynı takvim yılı içerisinde mükellefiyet tesis ettirilmeden önce alınan hukuk uyuşmazlıkları ve arabuluculuk eğitimine ait giderlerin, işe başlanılmasını müteakip Vergi Usul Kanunu’nda yer alan süreler içerisinde yasal defterlere kaydedilmesi halinde, söz konusu eğitime ait giderlerin serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkündür.

Öte yandan, söz konusu giderlere ilişkin belgelerde yer alan katma değer vergisi tutarları, genel esaslar çerçevesinde hesaplanan katma değer vergisi tutarından indirim konusu yapılabilir.

- Noterlikte yapılan tahsilatlara ilişkin kredi kartı komisyon ödemeleri gider yazılabilir mi?

(19.03.2024 tarih ve 77291 sayılı özelge)

Noterlikçe POS cihazı ile yapılan tahsilatlara ilişkin olarak bankalar tarafından kesilen komisyon ödemelerinin; mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen genel giderler kapsamında değerlendirilmesi ve mesleki kazancın tespitinde gider olarak indirilmesi mümkündür.

Çocuğun tiyatro eğitimi için yapılan harcama eğitim gideri kapsamında beyan edilen gelirden indirilebilir mi?

(04.03.2024 tarih ve 134718 sayılı özelge)

18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış olan çocukların eğitimleri için, Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında Millî Eğitim Bakanlığı’nın izin ve denetimine tabi olarak eğitim ve öğretim kurumu kapsamında faaliyet gösteren eğitim kursuna ödenen ücretlerin, beyan edilen gelirin %10’unu aşmaması kaydıyla eğitim harcaması olarak yıllık gelir vergisi beyannamesinde indirim konusu yapılabilmesi mümkündür.

Buna göre, çocuğun tiyatro eğitimi hizmeti almış olduğu Şirketin, Özel Öğretim Kurumları Kanunu uyarınca Millî Eğitim Bakanlığı’nın izin ve denetimine tabi olarak faaliyet gösteren eğitim ve öğretim kurumu kapsamındaki bir kurs olması halinde, söz konusu kursa çocuğun tiyatro eğitimi için ödenen tutarların, beyan edilecek gelirin %10’unu aşmaması kaydıyla eğitim harcaması kapsamında yıllık gelir vergisi beyannamesinde indirim konusu yapılabilir.

- İştirak amacıyla elde tutulan aynı kuruma ait iştirak hisselerinin bir kısmının satılması durumunda 2 yıllık süre nasıl tespit edilir?

(02.02.2024 tarih ve 2798 sayılı özelge)

Aynı kuruma ait değişik tarihlerde iktisap edilen iştirak hisselerinin bir kısmının satılması durumunda, elden çıkarılan hisse senetlerinin maliyet bedelinin ilk giren ilk çıkar (FİFO) yöntemine göre belirlenmesi gerekir.

- İntifa senedi alımı için ödenen bedel kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılabilir mi?

(16.02.2024 tarih ve 4021 sayılı özelge)

Birleşme hallerinde devralan şirketin, intifa senetlerini birleşme sözleşmesinin yapıldığı tarihteki gerçek değeriyle satın alması durumunda, söz konusu intifa senetlerinin kaynağa dönüşü söz konusu olup, herhangi bir sermaye payını temsil etmeyen ve sahiplerine kardan pay alma dışında pay sahipliği hakkı tanımayan intifa senetlerinin, birleşme durumunda ihraç eden şirkete iade edilerek imha veya itfasından doğan gelirlerin kar payı olarak değerlendirilmesi, gelir vergisi tevkifatı yapılması ve gerçek kişilerce elde edilen söz konusu kâr paylarının vergilendirilmesi gerekmektedir.

Buna göre, Türk Ticaret Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19 ve 20. maddelerinde belirtilen şartlar dahilinde devrolan şirketin intifa senedi sahiplerine Türk Ticaret Kanunu’nun 140. maddesi uyarınca intifa senetlerinin satın alınması nedeniyle yapılan kâr payı niteliğindeki ödemelerin, Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesi veya Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün değildir.