İşverenlerce Yurt Dışına Götürülen Türk İşçilerin Borçlanması
(04.10.2022)
Irak ve Cezayir'de yaklaşık 1.500 gün çalıştım. Sistemde bu günlerim görünüyor, ama prim yok sadece sağlık sigortası...

Irak ve Cezayir'de yaklaşık 1.500 gün çalıştım. Sistemde bu günlerim görünüyor, ama prim yok sadece sağlık sigortası. Bu günleri nasıl borçlanabilirim? Tekrar yurt dışına gidip konsolosluktan belge alma imkanım yok. Nazım Söğüt

Paylaştığınız bilgilerden, yurt dışındaki çalışmalarınızın 1 Ekim 2008 tarihinden sonra, işverenlerin yurtdışında üstlendikleri işlerle ilgili işyerlerinde geçtiği anlaşılıyor.

Ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri hakkında 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası hükümleri uygulanmakta olup, 4/a (SSK) kapsamında sigortalı sayılıyorlar.

Emeklilik için gerekli olan uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmak istemeleri halinde, Türkiye'de yasal olarak ikamet etme koşulu aranmaksızın isteğe bağlı sigortalı olabiliyorlar. Bu kapsamda isteğe bağlı sigortalı olanlardan ayrıca genel sağlık sigortası primi alınmıyor. Sadece yüzde 20 oranında prim ödüyorlar. Ödedikleri isteğe bağlı sigorta primleri 4/a kapsamında sigortalılık olarak değerlendiriliyor.

Yurt dışında çalışırken isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödemeyenler, yurt dışında iken ya da yurda döndükten sonra yurt dışında geçen söz konusu sürelerinden diledikleri kadarını 3201 sayılı (yurt dışında geçen sürelerin borçlanılmasına ilişkin) Kanuna göre borçlanabiliyorlar.

Bu bağlamda siz de yurt dışında geçen söz konusu çalışma sürelerinizi borçlanabilirsiniz. Ancak 1 Ağustos 2019 (dahil) tarihinden itibaren borçlandırılan yurt dışı sürelerinin 4/b (Bağ-Kur) kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edileceği öngörüldüğünden, borçlanacağınız süreler 4/b kapsamında sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.

Borçlanma için bu kapsamda işveren tarafından SGK'ya bildirilen hizmetlerinize ait bilgisayar kayıtları esas alınır, ayrıca belge talep edilmez. Borçlanacağınız her bir gün için borçlanma tarihinde geçerli olan asgari ücretin yüzde 45'i kadar prim ödersiniz.

EYT'li sayılmak için 25 yılı tamamlamalısınız

15 Ocak 1997 tarihinde sigortalı olarak işe başladım (17 gün prim yatırıldı). 24 Kasım 2000 tarihinde MEB'de öğretmen olarak göreve başladım. Bu durumda,  EYT kapsamında değerlendirilir miyim? Değerlendirilirsem ne zaman emekli olabilirim? Eğer EYT kapsamında değerlendirilmezsem, 1997 tarihli işe girişim emeklilik tarihimi etkiler mi? Etkilerse ne zaman emekli olabilirim? A. Korkmaz

8 Eylül 1999 (dahil) tarihinden önce herhangi bir sigortalılık (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı, özel banka emekli sandığı) kapsamında sigortalı olanlar EYT kapsamında sayılıyor.

8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta başlangıcınız olduğundan EYT kapsamındasınız. Ancak EYT'li sayılmak için emeklilik için gereken yaş dışındaki koşulları sağlamış olmak gerekiyor.

Emekliliğiniz için tabi olduğunuz 25 yıllık fiili hizmet süresini tamamlamamış olduğunuzdan, henüz EYT'li sayılmıyorsunuz. Hizmet sürenizi 25 yıla tamamladığınızda EYT'li sayılırsınız.

Emeklilik koşullarınızın tespiti açısından 15 Ocak 1997 tarihli sigorta başlangıcınız esas alınmaz. 17 günlük prim ödemeniz ve 23 Mayıs 2002 tarihine kadar olan 4/c kapsamındaki hizmet süreniz esas alınır. 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla 17 gün dahil hizmet süreniz 3 tam yıldan az olduğundan emeklilik için 60 yaş koşuluna tabi olursunuz.



Kaynak: Sezgin Özcan / Sözcü Gazetesi